"Ni nim chinh ph" - ting th ai oán, su thng vang vng t quá kh, là mt trong nhng viên ngc sáng ca nn vn hc trung i Vit Nam. Hãy cùng VUIHOC Son bài Ni nim chinh ph| Vn 9 tp 1 Kt ni tri thc bc vào th gii ni tâm tinh t, y cm xúc ca ngi ph n trong thi chin.
1. Son bài Ni nim chinh ph: Trc khi c
1.1 Tìm hiu v tác gi ng Trn Côn
- Tiu s:
+ ng Trn Côn sinh vào khong nm 1710 n 1720 và mt khong nm 1745. Quê ông Làng Nhân Mc (còn gi làng Mc), huyn Thanh Trì, nay thuc phng Nhân Chính, qun Thanh Xuân, Hà Ni
+ ng Trn Côn sinh ra trong mt gia ình có truyn thng khoa bng.Ông thông minh, hiu hc, ni ting ham hc và hc gii.
+ Nm 22 tui, ông Hng Cng. Tuy nhiên, ông không thi Hi. Sau khi thi , ông làm hun o trng ph, ri tri huyn Thanh Oai, sau thng chc Ng s ài chiu khám.
+ Cuc i và s nghip ca ng Trn Côn còn nhiu chi tit cha c ghi chép y .
+ Ông c cho là có cuc sng khá sung túc, nhng cng có nhiu thng trm.
+ Ông qua i vào khong nm 1745, khi còn khá tr.
-S nghip:
+ ng Trn Côn c xem là mt nhà th tài ba, có óng góp to ln cho s phát trin ca vn hc trung i Vit Nam.
+ Tác phm ca ng Trn Côn có giá tr ngh thut cao và giá tr nhân o sâu sc, mãi mãi trng tn cùng thi gian.
- Tác phm tiêu biu:
+ Tác phm ni ting nht ca ng Trn Côn là "Chinh ph ngâm" (bn ch Hán), c sáng tác vào khong nm 1742 - 1748. "Chinh ph ngâm" là mt kit tác vn hc, c ánh giá cao v giá tr ngh thut và giá tr nhân o.
+ Ngoài "Chinh ph ngâm", ng Trn Côn còn có mt s tác phm khác nh "Cung oán ngâm khúc", "ng khoa phú", "T thut". Tuy nhiên, nhng tác phm này không ni ting bng "Chinh ph ngâm".
1.2 Tìm hiu v nhà th oàn Th im
- Tiu s:
+ oàn Th im có tên y là oàn Th im. Bút hiu ca bà là Hng Hà N S, Ban Tang. Bà sinh nm sinh 1705 và mt nm 1748 (có tài liu ghi là 1749). Quê quán: Làng Giai Phm, huyn Vn Giang, tnh Bc Ninh (nay thuc tnh Hng Yên)
+ Thu nh, oàn Th im c hc hành y , thông minh, xinh p, ni ting khp Kinh Bc.
+ Nm 16 tui, bà c quan Thng th Lê Anh Tun nhn làm con nuôi, a v Kinh thành Thng Long.
+ Nm 20 tui, bà ly chng là Nguyn Kiu, mt quan viên triu ình. Cuc sng hôn nhân ca bà viên mãn, hnh phúc. Tuy nhiên, do chin tranh, chng bà phi i xa, bà nhà lo toan gia ình và sáng tác th ca.
+ Nm 1748 (hoc 1749), bà qua i, li nhiu tác phm giá tr.
- S nghip:
+ oàn Th im c mnh danh là "Bà chúa th Nôm" bi tài nng th ca xut chúng.
+ Bà là mt trong nhng n s tiêu biu ca vn hc trung i Vit Nam. Các tác phm ca bà th hin giá tr nhân o sâu sc, cao tình yêu thng, lòng v tha và phm cht tt p ca ngi ph n Vit Nam.
+ Bà c ngi i sau kính trng và ngng m không ch bi tài nng mà còn bi c hnh cao quý.
- Tác phm tiêu biu:
+ Truyn k tân ph: Tp truyn th Nôm, gm 10 truyn, da vào các tích dân gian và lch s.
+ Chinh ph ngâm: Bn dch t nguyên tác Chinh ph ngâm khúc ca ng Trn Côn, là mt trong nhng tác phm th Nôm hay nht ca vn hc trung i Vit Nam.
+ N trung tùng phn: Th Nôm, gm 1401 câu th, th hin quan nim v o c ph n thi phong kin.
+ B b thim - Thu t: Th Nôm, gm 2 bài th, th hin tâm trng bun ti, xót xa ca ngi ph n trong cnh ng éo le.
1.3 Tr li câu hi trc khi c
Câu hi 1 (trang 41 sgk Ng vn 9 Tp 1):
u th k XVIII, nhiu cuc chin ã xy ra trên t nc ta. Hãy nêu mt cuc chin mà em bit.
Tr li:
u th k 18 là giai on lch s y bin ng vi nhiu cuc chin tranh din ra trên t nc ta. Trong s ó, cuc chin tranh Trnh - Nguyn là mt trong nhng cuc chin tranh dai dng và khc lit nht, kéo dài sut hn 60 nm (t nm 1624 n nm 1786).
- Nguyên nhân bùng n: Do mâu thun quyn lc gia hai tp oàn phong kin Trnh àng Ngoài và Nguyn àng Trong. Tranh chp lãnh th, c bit là vùng t Thun Hóa. Và mâu thun v ng li cai tr, chính sách i ngoi.
- Din bin: Cuc chin tranh din ra qua nhiu giai on vi nhng trn chin ác lit. C hai bên u giành c nhng thng li nht nh, nhng không bên nào có th ánh bi hoàn toàn bên kia. Chin tranh gây ra nhiu hu qu nng n cho t nc và nhân dân.
- Kt thúc: Nm 1786, sau khi vua Quang Trung lên ngôi, thng nht t nc, ã kyacute; kt hòa c vi nhà Nguyn, chm dt chin tranh Trnh - Nguyn.
Câu hi 2 (trang 41 sgk Ng vn 9 Tp 1):
Theo em, nhng cuc tin a trong chin tranh có gì khác bit so vi tin a trong hoàn cnh bình thng cuc sng?
Tr li:
- Nhng cuc tin a trong chin tranh: Mang nng cm xúc bi thng, lo âu, s hãi, tim n nguy c mt mát. Ni bun xen ln nim t hào, hy vng mong manh v ngày oàn t và chin thng. Khung cnh din ra vi vã, gp gáp trong bi cnh u ám, tang thng ca chin tranh. Hình nh tin a gn lin vi hình nh chin tranh: xe tng, súng ng, quân phc,... Th hin tình yêu nc, lòng dng cm, tinh thn hy sinh vì T quc, gn kt tình cm gia ình, bè bn, hy vng v hòa bình.
- Tin a trong hoàn cnh bình thng cuc sng bình thng: Bun bã, ht hng nhng xen ln hy vng, háo hc, có chút lo lng nhng cng háo hc v nhng c hi mi. Din ra thong th, t nhiên, trong bu không khí m áp, có thi gian chun b và chia tay chu áo. Hình nh tin a gn lin vi hình nh i thng: sân bay, ga tàu, bn xe,... Th hin tình cm gia ình, bè bn, mong mun ngi i xa thành công, hnh phúc, là du mc cho mt hành trình mi vi nhiu c hi và th thách.
>> Xem thêm: Son vn 9 Kt ni tri thc
2. Son bài Ni nim chinh ph: c vn bn
2.1 Cnh ngi chinh ph tin bit ngi chinh phu.
Tr li:
- Ngi chinh ph ang tin ngi chinh phu ra trn, a im tin a có th gn vn dâu Hàm Dng.
- Ngi chinh ph có th c hình dung là mt cô gái tr ang bn rn, quyn luyn không mun xa chng. Hai v chng luyn lu nhìn nhau, c mt bc i li mt bc dng.
- Sau khi ngi chng i xa, ngi v su não, cô n, au n, va nh thng, va lo lng cho chng. Nàng nhìn mãi, ngóng theo hng chng i nhng ch thy vn dâu xanh ngt tri dài.
2.2 Các t ng miêu t cm xúc ca ngi chinh ph.
Tr li:
Các t ng miêu t rõ cm xúc ca ngi chinh ph: ngùi ngùi, on trng, ngn ng, su
→ Bài th "Ni nim chinh ph" ca ng Trn Côn ã s dng nhiu t ng, bin pháp tu t miêu t tâm trng su thng, bi ai, nui tic, mong ngóng, tuyt vng, cô n ca ngi chinh ph khi tin chng ra trn.
2.3 Tâm trng ca ngi chinh ph sau khi chia ly ngi chinh phu.
Tr li:
- Cm xúc ca ngi chinh ph sau khi chia ly ngi chinh phu:
+ Thn th, ngn ng nhìn chng ri i.
+ Su não, u bun và ni nh chng da dit.
+ Lo lng cho chng ni chin trng.
+ Bi hi ngóng ngày chng tr v.
3. Son bài Ni nim chinh ph: Sau khi c
3.1 Câu 1 trang 43 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Ch ra nhng c im ca th th song tht lc bát th hin trong on trích Ni nim chinh ph. Nhng c im này cho thy th th song tht lc bát có gì khác vi th th lc bát?”
Tr li:
- Nhng c im ca th th song tht lc bát trong on trích:
+ an xen cp câu 7 ch vi cp câu lc bát, cp câu 7 ch m u, sau ó n cp câu lc bát.
+ Cp câu lc bát s dng vn lng, hip vn ch th sáu ca câu 6 ting và ch th sáu ca câu 8 ting ( này - bay, ng - trng,…).
+ cp câu 7 ting, ting cui cùng ca câu 7 trên hip vi vn ting cui cùng ca câu 7 ngay sau nó ( trng - bng, vng - bóng,…)
+ Tuân th úng quy tc thanh iu ( 4 câu th u: câu tht 1: chen (B) - trng (T); câu tht 2: ri (B) - bng (T) - tay (B); câu lc: lng (B) - r (T) - bay (B); câu bát: ng (B) - bóng (T) - bay (B) - ngùi (B))
- Nhng im khác bit gia th th song tht lc bát và lc bát:
+ Th th lc bát ch có các cp câu lc bát kt hp an xen vi nhau; còn th th song tht lc bát có thêm cp câu 7 ting.
+ Cách gieo vn th th song tht lc bát a dng hn, bao gm gieo c vn lng và vn chân.
3.2 Câu 2 trang 43 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“ xut phng án ngt nhp bn câu th sau và cho bit tác dng ca cách ngt nhp ó:”
“Chn Hàm Dng chàng còn ngonh li,
Bn Tiêu Tng thip hãy trông sang.
Khói Tiêu Tng cách Hàm Dng,
Câu Hàm Dng cách Tiêu Tng my trùng.”
Tr li:
- Phng án:
“Chn Hàm Dng/ chàng còn ngonh li,
Bn Tiêu Tng/ thip hãy trông sang.
Khói Tiêu Tng/ cách Hàm Dng,
Câu Hàm Dng/ caacute;ch Tiêu Tng/ my trùng”.
- Tác dng cách ngt nhp trên:
+ Giúp cho ngi c cm nhn c rõ s xa cách muôn trùng ca ngi chinh phu và ngi chinh ph.
+ To nên s nhp nhàng trong câu th.
3.3 Câu 3 trang 43 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Ch ra và phân tích tác dng ca phép i trong nhng câu th sau”
Tr li:
a. “Chàng thì i cõi xa ma gió,
Thip thì v bung c chiu chn”.
- Ch ra phép i trong câu th: i i vi v, cõi xa i vi bung c chiu chn.
- Tác dng:
+ Din t rõ nét hình nh ngi chinh phu và ngi chinh ph: ngi chinh phu ra chin trng, còn ngi chinh ph li thi bung c i chng.
+ Miêu t sâu sc s dn thân vì s nghip, t quc ca ngi chinh phu và ni nh mong ca ngi chinh ph.
b. “Tuôn màu mây bic tri ngn núi xanh”.
- Ch ra phép i trong câu th: tuôn i vi tri, màu mây bic i vi ngn núi xanh.
- Tác dng:
+ Trc tip tô m lên s hùng v, rng ln, tri dài ca thiên nhiên.
+ Qua ó, nhà th mun miêu t khong cách xa xôi, cách tr gia ngi chinh phu và ngi chinh ph.
+ Làm cho câu th giàu hình nh hn.
c. “Chn Hàm Kinh chàng còn ngonh li,
Bn Tiêu Tng thip hãy trông sang.”
- Ch ra phép i trong câu th: Chn Hàm Kinh i vi Bn Tiêu Tng, còn ngonh li i vi hãy trông sang.
- Tác dng:
+ Làm m nét tình cm v chng, và s ngóng trông, luôn hng v nhau ca hai ngi.
+ Làm cho câu th cân xng, hài hòa.
3.4 Câu 4 trang 44 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Nhng chi tit nào cho thy ngi chinh ph vô cùng lu luyn khi tin ngi chinh phu ra trn?”
Tr li:
Các chi tit cho thy ngi chinh ph vô cùng lu luyn khi tin ngi chinh phu ra trn:
- Thip nhìn rng núi ngn ng ni nhà.
- oái trông theo ã cách ngn.
- Bn Tiêu Tng thip hãy trông sang.
- Liu dng bit thip on trng này chng?
- Lòng chàng ý thip ai su hn ai.
3.5 Câu 5 trang 44 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Nêu và phân tích tác dng ca mt s bin pháp tu t c s dng trong bn câu th cui ca on trích.”
Tr li:/span>
Mt s bin pháp tu t c s dng trong bn câu th cui ca on trích Ni nim chinh ph:
- ip ng:
+ "Lòng" c lp li hai ln trong hai câu th u và hai câu th cui.
+ "Ai" c lp li hai ln trong hai câu th u.
→ Tác dng: ip ng "lòng" nhn mnh tâm trng su thng, lo âu, nh nhung ca ngi chinh ph. ip ng "ai" th hin s b tc, không li thoát trong tâm trng ca nhân vt. ng thi to s i xng, ip ng "lòng" và "ai" to s i xng gia hai câu th u và hai câu th cui, làm tng tính ngh thut cho câu th.
- Câu hi tu t: "Lòng chàng ý thip ai su hn ai?"
→ Tác dng: Câu hi tu t th hin s au kh, tuyt vng ca ngi chinh ph khi không bit ai là ngi su kh hn, mình hay chng. ng thi gi m cho ngi c suy ngm v s phn bi kch ca ngi ph n trong xã hi phong kin.
- i ngu:
+ "Lòng chàng ý thip ai su hn ai?" - i xng v cu trúc và ý ngha.
+ "Su nh ai ai t mt su?" - i xng v cu trúc và ý ngha.
→ Tác dng: Nhn mnh tâm trng su thng, bi ai ca c ngi chinh ph và ngi chinh phu. Cp câu i này s dng ngôn ng i xng, nhp iu, to nên s cân i, hài hòa, tng tính biu cm cho câu th.
3.6 Câu 6 trang 44 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Ngi chinh ph tin ngi chinh phu ra trn vi tâm trng th nào? Qua tâm trng ó ca ngi chinh ph, em hiu gì v giá tr cuc sng?”
Tr li:
- Tâm trng ca ngi chinh ph khi tin ngi chinh phu khi ra trn:
+ Thn th, ngn ng nhìn chng ri i.
+ Su não, u bun và ni nh chng da dit.
+ Lo lng cho chng khi chng ni chin trng.
+ Bi hi ngóng trông ngày chng tr v.
-Qua tâm trng ca ngi chinh ph, ta có th hiu c nhng giá tr cuc sng sau:
+ Tình yêu la ôi: Nim hnh phúc khi c sum vy, c yêu thng và chia s bên ngi mình yêu thng.
+ Hòa bình: Khát khao v mt cuc sng bình yên, không chin tranh, c bên cnh ngi mình yêu thng.
+ Giá tr gia ình: Gia ình là ni che ch, là bn bình yên cho mi con ngi.
+ Lòng hy sinh: Ngi ph n sn sàng hy sinh hnh phúc cá nhân chng ra trn bo v t quc.
+ Sc sng mãnh lit: Nim tin vào tng lai ti sáng, vào chin thng ca chính ngha.
3.7 Câu 7 trang 44 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc:
“Em có n tng nht vi hình nh nào trong on trích? Vì sao?”
Tr li:
- Cá nhân tôi n tng nht vi hình nh "Chàng thì i cõi xa ma gió,/ Thip thì v bung c chiu chn" trong on trích "Ni nim chinh ph".
- Lý do:
+ Th hin s i lp: Hình nh này th hin s i lp v không gian, cnh ng ca ngi chinh phu và ngi chinh ph sau khi chia tay. Chàng: ni "cõi xa ma gió", y gian kh, him nguy. Còn Thip: v "bung c chiu chn", nhà vi cuc sng cô n, bun ti.
+ Tô m tâm trng: Hình nh này tô m tâm trng su thng, cô n, l loi ca ngi chinh ph sau khi tin chng ra trn. "Cõi xa ma gió" gi lên s gian kh, him nguy mà ngi chinh phu phi i mt. "Bung c chiu chn" gi lên s trng tri, lnh lo trong cn nhà vng bóng ngi chng.
+ Sc gi c: Hình nh "cõi xa ma gió" gi lên hình nh ngi chinh phu ni chin trng, phi i mt vi bao khó khn, th thách. Hình nh "bung c chiu chn" gi lên hình nh ngi chinh ph nhà, ngày êm mong ngóng chng tr v.
4. Kt ni c vit trang 44 SGK Vn 9/1 kt ni tri thc
Vit on vn (khong 7 – 9 câu) phân tích tâm trng ca ngi chinh ph th hin trong bn câu th sau:
Chàng thì i cõi xa ma gió,
Thip thì v bung c chiu chn.
oái trông theo ã cách ngn,
Tuôn màu mây bic tri ngn núi xanh.
Tr li:
Bn câu th trên trích t "Chinh ph ngâm" ca ng Trang Long, v nên bc tranh tâm trng y bi thng ca ngi chinh ph khi tin chng ra trn. ip ng "chàng" và "thip" i lp nhau, to nên s phân cách v không gian và tâm lý gia hai con ngi. "Chàng" ni cõi xa "ma gió" y gian kh, him nguy, còn "thip" li "v bung c chiu chn", chìm trong cnh cô n, l loi. Hình nh "oái trông theo ã cách ngn" th hin s chia ly t ngt, vi vã. Ni bun nh ùa v, dâng trào trong lòng ngi chinh ph. Câu th "Tuôn màu mây bic tri ngn núi xanh" s dng phép n d, ly cnh vt thiên nhiên din t tâm trng con ngi. Màu "mây bic" và "núi xanh" vn d ti p, nhng trong tâm trng ca ngi chinh ph, chúng li tr nên m m, u bun, nh tô m thêm ni su mun trong lòng nàng. Nhìn chung, bn câu th ã khc ha thành công tâm trng su thng, tic nui, ngn ngang ca ngi chinh ph khi tin chng ra trn. Ni bun y không ch là ni bun vì xa cách, mà còn là ni lo lng, bt an cho s an nguy ca ngi chng ni chin trng xa xôi.
Trên ây VUIHOC ã cùng các bn Son bài Ni nim chinh ph Vn 9 tp 1 Kt ni tri thc. hc nhiu hn các kin thc ca các môn hc thì các em hãy nhanh tay truy cp và website vuihoc.vn hoc ng ký khoá hc vi các thy cô giáo ca VUIHOC ngay bây gi nhé!
Ngun:
https://vuihoc.vn/tin/thcs-soan-bai-noi-niem-chinh-phu-van-9-tap-1-ket-noi-tri-thuc-4123.html
文章定位：
